Este estudo descreve o comrcio incrementado em frica, essencialmente nos territrios do Kongo, Kakongo, Ngoyo e Loango, nos sculos XVIII e XIX. Analisa-se a par do comrcio de escravos, a prtica comercial mais corrente do tempo, e em relao com a procura estrangeira, o comrcio de outros produtos nos reinos do Kongo, Kakongo, Ngoyo e Loango e as causas do enfraquecimento para os europeus do poder central das autoridades autctones. Para a histria local, o trabalho problematiza e releva o mpeto comercial dos europeus, particularmente dos portugueses, na fragilizao dos reinos de Kakongo, Ngoyo e Loango (Cabinda).